.
درکشورهای پیشرفته سالهاست که مسائل مربوط به دوام مصالح، سرعت اجرا، کاهش پرت مصالح، جلوگیری از اتلاف انرژی و مقاوم بودن ساختمانها در برابر سوانح طبیعی مورد توجه و تحقیق دائم قرار گرفته که منجر به نوآوریها و تکنیکهای مدرن در زمینه صنعت ساختمان شده است.
از جدیدترین سیستمهای فوق الذکر، استفاده از ترکیب بتن آرمه به عنوان عضو باربر و پانلهای پلی استایرن (EPS) به عنوان قالب بتن و عایق حرارتی است که با نام سیستمهای بتنی (ICF) Reinforced Insulating Concrete Formwork معروف شدهاند.
سیستمSuper panel که توسط این شرکت تولید و به بازار عرضه خواهد شد از جدیدترین و کاملترین نوع سیستمهای فوق الذکر است که کمبودها و اشکالات روشهای قدیمیتر در آن برطرف شده است. این سیستم توسط کمپانی PLASTEDIL سوئیس ابداع و تولید آن در ایران تحت لیسانس شرکت مذکور انجام خواهد شد.
از این روش تا کنون در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله آلمان، ایتالیا، ترکیه، کانادا، آمریکا، امارات متحده، بحرین ، عربستان سعودی، روسیه ، ایرلند استفاده شده است.
اساس این سیستم همانطور که قبلاً اشاره شد استفاده از سازه بتنآرمه باربر در سقف و دیوار ساختمان و پارتیشنهای پلی استایرن مسلح سبک، در تیغههای غیر باربر است. دیوارها در داخل قالبی از پانلهای مسلح پلی استایرن بتنریزی می شوند و قالب سقفها نیز از پلی استایرن مسلح به صورت مجوف و شبیه به سقفهای اسپایرول بتنی ساخته میشوند. به عبارت دیگر ساختمان در دو لایه از پلی استایرن پیچیده میشود که از لحاظ عایق بندی بیشترین بازدهی را دارد. کل قطعات دیواری و سقفی و پارتیشن پلی استایرن مسلح در کارخانه آماده و جهت نصب به محل اجرا حمل میشود.
عناصر سیستم شامل موارد زیر است:
پانل سقفی
: دیوارباربر
دیوار پارتیشن
مزایای عمده سیستم سوپرپانل عبارتند از:
- سرعت نصب
- صرفه جویی در مصرف انرژی
- افزایش دوام و محافظت سازه ساختمان در برابر محیط
- استحکام و قدرت باربری
- قابلیت عبور لوله های تاسیساتی
- کاهش مصرف مصالح نازک کاری
- قابلیت نصب تخته گچی کناف
- کاهش وزن ساختمان
- کاهش پرت مصالح
- عدم محدودیت در طراحی معماری
- عایق صدا
- صرفه جویی در هزینه حمل
- برگشت سریعتر سرمایه ساخت
تحلیل و بررسی این سیستمها :
- عملکردهای معماری
- پایداری سازه ای
- نحوه مواجهه موضوع با بحث اتلاف انرژی
- تأسیسات و اجزای مکانیکی ساختمان
- پایدار بودن
- قابلیت بازیافت
- مسائل اجرایی و اقتصادی طرح ها
پرسشهای مطرح شده
1- در این سیستم می توان طبقات مختلف و پلان های معماری متنوع داشت؟
" این سیستم کارایی خیلی زیادی در پلان های مختلف دارد و میتوان آن را به صورت تلفیقی با سایر سیستمهای سازهای استفاده کرد. بهترین طرح برای سیستم سوپر پانل، این است که در طبقات تکرار طراحی داشته باشیم."
2- ضریب رفتار در این سیستم به چه صورت است؟
" در مورد ضریب رفتار چیزی که در این سیستم به آن رجوع می کنیم آیین نامه 2800 ، بند اول، سیستم های دیوار بتن آرمه است. در استفاده از این سیستم در سازه باربر به صورت دیوار برشی و المان باربر قائم طبق آیین نامه تا 50 متر و 15 طبقه محدود هستیم. در مورد سقف هم در رده بندی دیگری از این آیین نامه مراجعه می کنیم. در 15 طبقه سیستم شامل ضرایب سختی 6و7و8 می شود."
3- آیا سیستم از نظر نظام مهندسی و شهرداری دارای مجوز است؟
" در حال حاضر این سیستم برای صدور تأییدیه توسط سازمان تحقیقات و مسکن در حال بررسی است. مجوزهای کنونی مجوزهای موردی است مثلاً مجوزی که قرار است سازمان ملی زمین و مسکن برای یک مجموعه بلوک از زمین های واگذاری طرح استیجاری دولت صادر کند. "
4- هزینه هر مترمربع ساخت چه مقدار است؟
" هزینه هر مترمربع بستگی به نحوه طراحی دارد. در صورتی که طراحی مطابق با فرم سازهای ساختمان باشد، هزینه سفت کاری در حد ساختمان های سنتی در می آید. در نازک کاری با توجه به ویژگی های خاص این سیستم هزینه های عمومی کاهش می یابد. (عدم وجود پرت مصالح ساختمانی و عایق بودن از نظر حرارتی) هزینه کار تمام شده چیزی حدود 300 تا 350 هزار تومان در مترمربع است که
بستگی به طرح معماری دارد. "
5- اجرا را خود سوپر پانل انجام می دهد یا خریدار؟
" هر قالب بندی با یک بار مشاهده سیستم می تواند آن را اجرا کند یا آموزش دو سه ساعته ببیند و برای او گواهینامه صادر گردد. خود سوپر پانل هم با توجه به سابقه ساختمان سازی حاضر است یا به صورت نمونه و یا کل پروژه در صورت امکان این کار را انجام دهد. "
6- نمونه اجرا شده در تهران وجود دارد یا خیر؟
ساختمان هایی در قزوین و قشم و گنبد در حال اجرا است که با توجه به جدید بودن سیستم، بیشتر جنبه آزمایشی و نمایشی دارد.
7- حداکثر طول قطعات سقف بدون ستون در چه اندازه ای قابل اجرا است؟
طول قطعات سقف معادل طول قطعات بتنی متعارف بتنی است. با توجه به کم بودن بار ساختمان به خاطر پارتیشن ها و مصالح سبک و قابل تنظیم بودن ارتفاع تیرچه ها دهانه ها خیلی محدودیت ندارند و 7،8،9 متر قابل اجرا هستند.
8- حفظ ارزش های پایدار معماری یا به عبارتی توجیه معماری سیستم به چه صورت است؟
از نظر طراحی این سیستم دارای هیچ محدودیتی نیست. در ضمن همه چیز قابل اتصال به این سیستم از داخل یا خارج بنا هست. بهتر است دانشجویان و اساتید محترم با این سیستم آشنایی پیدا بکنند و رسانهها هم میتوانند در جهت آشنایی بیشتر مردم با این سیستم کمک کنند. این سیتم هیچ محدودیتی به صورت سنتی یا صنعتی ندارد و این بستگی به قدرت طراح دارد.
9- دمای بتن ریزی و تعداد طبقات در این سیستم به چه صورت است؟
حداقل گرمای مخلوط بتن بالای 4-5 درجه است. در صورتی که در دمای زیر صفر بتن ریزی انجام شود، عملیات سخت شدن بتن با همان حرارت ناشی از گیرش اولیه ادامه می یابد. در مورد بتن ریزی در هوای گرم، قالب پلی استایرن اجازه خروج آب بتن را به صورت تبخیر از مخلوط بتن نمی دهد و این رطوبت تا سخت شدن کامل بتن باقی می ماند.
10- در مورد چرخه سبز و قابلیت بازیافت سیستم به چه صورت عمل می کند؟
سازه اصلی سیستم جدای از یک سیستم بتن آرمه نیست، تمام ملاحظاتی که باید در سیستم بتن آرمه رعایت شود در این جا نیز وجود دارد. مصالحی که به عنوان قالب استفاده می شوند کاملاً قابلیت بازیافت دارند. از جمله پلی استایرن و مصرف مجدد آن و ورق های گالوانیزه که به عنوان ضایعات آهن امکان استفاده مجدد دارد.
11- در مورد نصب وسایل خانه مانند تابلو چه کار باید کرد؟
چیز های سبک مانند تابلو روی همان رویه 5/1 سانتیمتری ( گچ برگ یا ملات) نصب می شوند و مشکلی ندارد. عناصر سنگین تر مانند کابینت آشپزخانه در سیستم پارتیشن چون در هر 30 سانتیمتر یک استاد داریم، می توان محل پیچ کردن را روی استادها انجام داد.
12- ظرفیت تولید سیستم در طول یک سال چه مقدار است؟
کارخانه یک میلیون متر مربع سطح در سال تولید می کند. و طبق الگوی مصرف حدود 4000 تا 4500 واحد مسکونی می شود.
13-آیا فوم قالب گیری بعد از عملیات خواهد ماند؟
این فوم ها بعد از بتن ریزی باقی می مانند. فوم ها هنگام بتن ریزی کار قالب را انجام می دهند و بعد از آن کار عایق را می کنند.
14- عکس العمل سیستم در برابر آتش به چه صورت است؟
چیزی که در این محصولات رعایت می شود این است که در اثر رسیدن شعله به هر نقطه از جسم عمل انتشار شعله از طریق سوختن خود جسم ادامه پیدا نمی کند. اگر ما شعله ای را به این قطعات نزدیک کنیم در همان نقطه مشتعل می شود، ذوب می شود و اگر شعله را عقب ببریم تمام می شود و بقیه پلی استایرن دچار حریق نمی شود و شعله ادامه پیدا نمی کند. طبق آیین نامه باید حداقل یک پوشش محافظ روی اینها باشد تا زمانی که ساکنین در صورت خاموش نشدن آتش فرصت کافی برای تخلیه ساختمان را داشته باشند. در استانداردهای آتش نشانی این ها به صورت یک عدد f و یک عددی که بعد از آن به صورت دقیقه بیانگر زمان آن است مطرح می شوند. 60f، 90f، 120f که به تعداد طبقات ساختمان، اهمیت بنا و زمان تخلیه بر می گردد. در این سیستم ها حدود 5/1 سانتیمتر پوشش های معدنی وجود دارد و برای آن مقاومت 120f را حاصل می کند.
گازی که بر اثر سوختن متصاعد می شود، گاز کشنده به مفهوم سیانور نیست. گاز2co و هایت گازco . ولی چون از نظر جرم، جرم یک متر مکعب قالب سازه 20-25 کیلو گرم است مقدار گاز هم آنچنان زیاد نیست که فرد را در ساختمان محبوس کند و یا آن را وادار به فرار کند.
15- آیا این سیستم قابلیت استفاده در ساختمان های اسکلت فلزی را دارد؟
می توان آن را به صورت دیوار برشی در بین ستون ها و یا المان های سقفی و برای پوشش کف ها استفاده کرد. پارتیشن ها را می توان با تمهیداتی در روی نمای ساختمان ها استفاده کرد، که هم مسئله عایق صدا و هم عایق حرارت و اتصال به عناصر نما را جوابگو باشد.
16- قابلیت های سیستم در سطوح منحنی به چه صورت است؟
المان های دیوار باربر قابلیت ایجاد در مدول های کمتر از 20/1 را دارد وسطوح منحنی در حد قوس دور پله شدنی است.
17- آیا شرایط بتن مورد استفاده ویژه است؟
با توجه به این که پوشش دور آرماتور در حدود 5/2 سانتیمتر است توصیه می شود اندازه دانه درشت زیر 20 میلیمتر و حدود 16 در حد شن های نخودی باشد. در ضمن در بتن استفاده از روان کننده توصیه می شود. با ایجاد این تدابیر از پر شدن قالب توسط بتن اطمینان حاصل می کنیم.
18- ویبره کردن بتن در این روش به چه صورت است؟
ویبرۀ بدنه شدنی است. به شرطی که لوله ای دور قالب بگردانیم که با ایجاد ویبره حرکت به طول 4-5 متر منتقل شود. ویبره به صورت موضعی هم با توجه به اینکه فضایی حدود 15-16 سانتیمتر در وسط داریم، شدنی است. البته استفاده از بتن روان و بتن خودتراز شونده که مقاومت های سازه ای هم می دهد مناسب ترین راه ها است.
19- گردش ماشین در پارکینگ اجرا شده با این سیستم به چه صورت است؟
با توجه به این که در سقف قابلیت اجرای تیر موجود است، می توان طراحی پلان را طوری انجام داد که حجره های پارکینگ در جهت طولی دیوار باشد و دهانه لازم را برای گردش ماشین فراهم کرد. در صورتی که این راه ها جواب نداد می توان در چند نقطه از ستون استفاده کرد.
20- وزن تمام شده ساختمان چه مقدار است؟
وزن بار مرده طبقات بین 450-475 کیلوگرم بر سانتیمترمربع است. با توجه به این که سیستم قابلیت عبور لوله ها را از داخل سقف دارد، احتیاج به بردن لوله ها در کف و پوشاندن آن با پوکه نیست. عدد گفته شده بدون پوکه ریزی به علاوه وزن خود سازه و دیوارها، باری است که به فونداسیون وارد می شود. ضخامت دیوار در ساختمان های 4-5 طبقه 15 یا بسته به طرح معماری 20 سانتیمتر است و در بقیه طبق آیین نامه ایران 15 سانتیمتر می باشد و تعداد طبقات 4-5 طبقه مناسب ترین تعداد است.
21- پلی استایرن در حرارت بالا ذوب می شود. این برای دیوار مانعی ندارد چون شره نمی کند ولی برای سقف چون سقف در اثر حرارت ترک می خورد این مواد مذاب پایین میریزند و خطرناک می شود، در این سیستم چه تدابیری اندیشیده شده است؟
پلی استایرن در دمای 110 درجه ذوب می شود. ریزش پلی استایرن ذوب شده وقتی اتفاق می افتد که لایه معدنی رویه آن از بین رفته باشد و تا آن زمان ساکنین ساختمان از آن جا خارج شده اند و حدود 100 دقیقه گچ از ریزش پلی استایرن جلوگیری می کند.
منابع :
دومین نشست از سلسله سخنرانی های فناوری های نوین ساختمان در تاریخ 1/11/1386
مهندس کرملو ؛ مهندس قرائتی